Citing
Trích Dẫn
Một trong những cách mạng quan trọng nhất của nhân loại trong thế kỷ 21 là sự phát triển của neurology với các ứng dụng ngày càng sâu rộng vào cuộc sống. Trong cuốn sách mới đây nhất của Tan Le, The NeuroGeneration, cô có đề cập đến rất nhiều phát hiện thú vị và miêu tả một bức tranh siêu thực về tương lai, khi các ứng dụng từ nghiên cứu thần kinh học càng đi sâu, rộng hơn. Những ứng dụng này không phải là tưởng tượng, nó từ các nghiên cứu thực tế của công ty Emotiv của cô, hay như Elon Musk cấy thành công 3 'tế bào' EEG vào trong não trong các dự án bí mật của mình. Ngày nay, các công nghệ, nghiên cứu về neurology là tài sản và định hướng mà các quốc gia đang tìm mọi cách thu hút và cạnh tranh...
Ứng dụng của neurology vào giáo dục đã bắt đầu từ thế kỷ 20, với phương pháp Shichida tập trung nghiên cứu tác dụng của các phương pháp can thiệp bị động, hay bán chủ động, và bằng các quy tắc hội tụ, quy nạp đơn giản từ thực nghiệm thành công. Và càng đi sâu trong lĩnh vực này, con người càng thấy mình vẫn còn biết quá ít ỏi về cấu trúc phức tạp nhất vũ trụ, và có càng nhiều liên hệ với các dạng thức tương tác, quy tắc đã hình thành trong vũ trụ cả tỷ năm nay. Trong một hướng đi sâu gần đây tại Viện về memory, các phát hiện về trích dẫn, tính đạo đức của nó có nhiều điều thú vị cần được chia sẽ để phụ huynh nắm được để giáo dục con mình.
Ở Việt Nam, trước đây thường có thói quen copy ý tưởng của người khác và "biến" nó thành của mình. Đơn giản như các bài post trên Facebook, các viết lại hay như cả những luận văn, ý tưởng được trình bày trên các phương tiện truyền thông, các bài hát... Người ta thường chỉ lên án vì tính đạo đức của những hành động sao chép đó, nhưng đôi khi không hiểu được tác động về thần kinh học của vấn đề này lên não bộ của những người có thói quen "ăn cắp ý tưởng". Ở các nước phương Tây, khi trình bày bất kỳ ý tưởng nào, giá trị của nó được đánh giá bằng trích dẫn, và lập luận logic từ các ý tưởng trước đây với nguồn gốc triết học và khoa học rõ ràng.
Một ý tưởng mới N, khi hình thành trong não, là một hay tập hợp các đường dẫn mới từ nhóm neuron A, đến nhóm neuron B, theo con đường X. Câu hỏi tại sao nhóm neuron A lại có thể thiết lập kết nối với nhóm B, vì các kích thích tạo ra ý tưởng N với các myelination vững chắc theo chiều thời gian t lại là con đường X, chứ không phải Y, hay Z, vì trong não, xác suất kết nối vùng A và B có đến vài trăm đến vài triệu khả năng. Bài toán này được đề cập một cách sơ bộ trong các bài viết trước đây của Viện về sự ghi nhớ với các cấu trúc mô phỏng topology, hay như mô hình vật lý sinh học tương tự điện trở, điện dẫn trong không gian 4 chiều, hay khi mở rộng ra cấu trúc trí nhớ của não người có thể đạt đến không gian 11 chiều.
Có 2 vấn đề trong việc xuất hiện ý tưởng mới: Một người ăn cắp ý tưởng, thì liên kết từ vùng não A' đến vùng B' sẽ không phải là đường X mà là đường T. Đường T này có rất nhiều kết nối nhiễu, làm phân tán năng lượng truyền từ A' đến B' (gần vùng neuron A và B). Và trên con đường kết nối T, có rất nhiều các phân tán, và theo thời gian, xác suất để chuyển từ A' qua A và B' qua B là rất nhỏ. Đây là lý do tại sao đối với những người ăn cắp ý tưởng, họ chỉ dừng lại ở mức ghi nhớ để làm sao đi được từ A đến B và không có nhiều khả năng đi sâu hơn, cách giải thích vấn đề của họ thường rối rắm và không có khả năng phát triển các ứng dụng hiệu quả sau đó. Vấn đề thứ 2, thú vị hơn là nếu vì một chấn động nào đó lên não (trong các thí nghiệm, các neurologist làm bằng cách chích xung điện hoặc hóa học) để đường liên kết X bị gián đoạn tạm thời, thì sau một thời gian, đường X vẫn được tái thiết lập y như cũ.
Đây là một khả năng tuyệt vời của não, mà con người vẫn còn đang chưa hiểu hết được tại sao, vì đặc tính gì mà neurons và não người lại có khả năng hồi phục kỳ diệu như vậy. ̣Để có khả năng này, khi tạo liên kết vùng A và vùng B, các yếu tố môi trường, yếu tố vật lý, hóa học, sinh học để tạo môi trường đó cũng có khả năng được ghi nhớ thứ cấp bởi não (vùng neuron). Điều này liên quan mật thiết đến việc khi tạo ra các khả năng ghi nhớ, hay ý tưởng cho con khi học, đừng bỏ qua các yếu tố môi trường xung quanh như âm nhạc quen thuộc, mùi của cha mẹ, con cảm nhận được tình yêu thương, các yếu tố tạo nên được sự trích dẫn tạo nên các liên kết.
Phụ huynh thấy rất rõ trong các lớp học của Shichida, khi đọc sách, các cô giáo không bao giờ bỏ qua phần đọc tên sách, tên tác giả, cho con xem và chụp ảnh các trang sách bìa với các thông tin chỉ dẫn, trích dẫn quan trọng. Các thói quen này dần dần hình thành trong con, và Viện quan sát được khá rõ ràng từ các bạn học hơn 3 năm tại Viện. Trong bài chia sẽ gần đây của mẹ Edwin khi hỏi con tại sao con biết các kiến thức con học, con có thể trích dẫn một cách chính xác nguồn nội dung mà con đã học được. Và khi kiến thức có nguồn trích dẫn rõ ràng, minh bạch, do tính chất hóa học, vật lý tốt của kết nối thần kinh này với entropy thấp, nó sẽ tạo ra chất liệu tuyệt vời cho các sáng tạo khác với chất lượng sáng tạo cao hơn, mà người copy ý tưởng sẽ không bao giờ có khả năng làm được tương tự.
Một cách đơn giản để dạy con điều này, phụ huynh có thể bắt đầu ngay lập tức là điều chỉnh thói quen đọc sách cho con hàng đêm: đọc tên cuốn sách, tên tác giả và nguồn gốc sách trước khi đi và nội dung sách. Và khi con nói về bất cứ kiến thức mới nào, hỏi con là con học từ đâu và tại sao nguồn kiến thức đó tin cậy...
---
This article has been posted on Yammer of Vien Giao Duc Shichida Online on 2020, June 16th.