Theo phong tục người Việt, ngày đưa ông Táo về trời thì không khí Tết cũng chính thức bắt đầu. Và trong không khí lễ hội đó, tâm lý con người có nhiều biến động, dễ dàng chấp nhận sự thay đổi. Điều này cần thiết vì đó là cơ sở kích thích các hormone làm cho con người cảm thấy chấp nhận cái mới một cách dễ dàng và cảm thấy dễ chịu cho những sự thay đổi đó. Vì trong cả tỷ năm biến hóa, mùa Xuân chính là mùa cây đâm chồi, nảy lộc, muôn loài đi vào một chu kỳ sống mới. Đối với người trưởng thành, sự thay đổi này vô cùng cần thiết và tất yếu; thế nhưng đối với con, nhất là trong xã hội hiện đại, có quá nhiều thay đổi trong một thời gian ngắn sẽ có những ảnh hưởng tiêu cực nhất định đến sự phát triển và sức khoẻ của con, nhất là trong dịp Tết Nguyên Đán như thế này.

Nhịp sinh học của con là điều cần được bảo vệ nhiều nhất trong dịp Tết, nhất là thời gian ngủ. Từ vài trăm triệu năm nay, thói quen ngủ của con người gắn liền với chu kỳ ngày đêm của mặt trời. Sự phát triển của con người, nhịp sinh học hoạt động của cơ thể phụ thuộc vào chu kỳ này và đã được in sâu vào cấu trúc gene DNA nhiều tầng nhiều lớp. Chỉ có hơn 100 năm gần đây thôi, khi có điện và các phương tiện giải trí, con người bắt đầu đi ngược lại chu kỳ tự nhiên trong việc ngủ, ngủ ngày càng trể và dậy ngày càng trể. Đối với người lớn, vì khả năng đáp ứng đã trưởng thành, nên không bị ảnh hưởng nhiều và trực tiếp đến sức khoẻ. Nhưng đối với con, vì đang trong giai đoạn phát triển, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ, và việc xây dựng các tố chất cho tương lai. Đa số những người ngủ trể và dậy trể đều có trí nhớ không được tốt. Và ngoài ra, các tác động lên chức năng của não sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi không ngủ đủ và ngủ đúng, cho dù đó là người lớn hay trẻ em, và đương nhiên trẻ em sẽ bị tác động nặng nề khi nhịp sinh học của việc ngủ không được đảm bảo. Viện có nhiều bài viết về vấn đền này, và một trong những tham khảo cơ bản là bài viết Cho Con Ngủ Sớm.

Trong dịp Tết có nhiều di chuyển. Việc lên kế hoạch khi có con nhỏ cần nhiều thời gian hơn bạn nghĩ. Các khung giờ khi con ngủ, ăn, làm vệ sinh phải được tôn trọng một cách tối đa, nếu bạn muốn có một chuyến đi thoải mái cho chính bạn. Điều này đặc biệt phải được quan tâm trong những trường hợp phụ huynh có con dưới 3 tuổi, hoặc những tuổi nhỏ hơn khi con chưa biết nói và chưa biết đi. Giao tiếp là điều quan trọng để biết được trạng thái hay tình trạng của con và khi con còn nhỏ, các thông tin từ con có thể chưa chính xác. Viện thường hay khuyên cha mẹ rằng phải nói chuyện với con và tương tác để cho con hiểu và đưa ra được các dấu hiệu cho những nhu cầu cơ bản mà không phải quấy khóc, bướng bỉnh. Hoặc vì dấu hiệu cuả con không rõ nên ba mẹ bỏ qua. Hãy nhìn vào mắt con, nắm tay con, đối thoại, giải thích với con rằng khi con cần gì, con có thể ra hiệu cho cha mẹ, ví dụ như khi cần thay tả, con chỉ cần làm gì, khi cần nước, con chỉ cần làm gì… Phải giải thích cho con hiểu các tín hiệu các giác quan gởi từ mọi nơi trong cơ thể sẽ có cảm giác như thế nào: khát nước sẽ ra sao, đói sẽ ra sao, cần đi vệ sinh sẽ ra sao, nóng sẽ như thế nào, lạnh sẽ ra sao... Con từ 6 tháng đã có khả năng diễn đạt điều mình muốn một cách rõ ràng và cụ thể, khi cha mẹ dạy một cách nghiêm túc. Cách đây 3 tuần, người của Viện đến một nhà của cha mẹ Shichida lâu năm và chứng kiến một bé 2 tháng tuổi biết ra các dấu hiệu cơ bản khi muốn ngủ và khi muốn chơi với các anh lớn hơn mình (cậu bé này được học thai giáo theo phương pháp Shichida).

Khi con còn nhỏ và phải di chuyển bằng máy bay, khi có sự thay đổi áp suất khí quyển lớn, các tác động lên thính giác, tai, tai giữa là nghiêm trọng, nhất là đối với các con đang bị chảy mũi nước và dịch tai mũi họng. Những sai lầm như bịt lỗ tai con, hoặc các phương pháp truyền thống phi khoa học sẽ gây các tổn thương cho con. Phụ huynh có thể tham khảo bài viết của Viện trong dịp Tết năm ngoái: Bay và Đi Chơi Cùng Con Trong Dịp Tết.

Ngoài ra, cha mẹ cũng nên tự chăm sóc sức khoẻ và nhịp sinh học của chính mình, vì nếu những thay đổi trong dịp này nằm ngoài thói quen, khả năng của mình, cha mẹ sẽ ngay lập tức làm ảnh hưởng đến sự an toàn của con. Phụ huynh có thể tham khảo thêm bài viết Nghệ Thuật Làm Cha Mẹ.

Tết là thời gian con người làm mới mình, hấp thu tinh hoa của tự nhiên để tạo nên một chu kỳ tự chuyển hoá. Thay đổi là tất yếu, nhưng khi hiểu các yếu tố khoa học của chính mình và của con, bạn sẽ đạt được niềm vui, hạnh phúc trọn vẹn. Chúc các gia đình Shichida một Tết nhiều hạnh phúc, yêu thương.

Photo Courtesy: Bìa cuốn sách Tranh Tết - Thai Ha Publishing. Các bạn biết rằng khả năng photographic memory của trẻ em Shichida tốt hơn bình thường rất nhiều. Thế nên học từ tranh luôn là phương pháp tốt. Vì vậy, cách hay nhất cho con hiểu về Tết Cổ Truyền là xem các tranh Tết. Đây là một cuốn sách tuyệt vời cho trẻ em trong dịp Tết này. 

---

This article has been posted on Yammer of Vien Giao Duc Shichida Online on 2020, January 18th.